Skip to main content

Beroertenetwerk illustreert belang van supraregionale samenwerking voor betere uitkomst acute zorg

De diagnostische en therapeutische mogelijkheden van beroertezorg zijn de voorbije twee decennia aanzienlijk geëvolueerd. Medische beeldvorming met CT-scan en wanneer geïndiceerd MR-scan laat toe om steeds accurater en sneller het onderscheid te maken tussen een hersenbloeding en een herseninfarct. Dit onderscheid is essentieel alvorens behandelingen als intraveneuze trombolyse en recenter ook trombectomie kunnen worden uitgevoerd.

Nauwe samenwerking binnen de beroertezorgteams van de ziekenhuizen, maar ook tussen de beroertezorgteams van de ziekenhuizen in het KOM (Kust, Ommeland en Meetjesland) netwerk, dat de ziekenhuizen uit het Brugse Ommeland en Meetjesland omvat, garandeert gaandeweg steeds performantere, kwalitatief hoogstaande acute beroertezorg. Van eerder defaitistische comfortzorg is de behandeling van een beroerte de voorbije jaren geëvolueerd naar een bij uitstek multidisciplinaire zorg met de beroertezorgeenheid als kristallisatiepunt voor zorg en educatie. In het lokale klinische pad voor acute beroertezorg werken MUG- en urgentieartsen, radiologen en neurologen en urgentie- en neurovasculaire verpleegkundigen samen om de patiënt in het dichtstbijzijnde beroertezorgcentrum te verzorgen.  Snelheid van handelen volgens vooraf afgesproken protocollen is hierbij essentieel en bepaalt in belangrijke mate de uitkomst van de beroertepatiënt (time is brain” principe).

Het beroertenetwerk in Kust, Ommeland en Meetjesland organiseert zich zodanig dat deelnemende zorgcentra, individueel strevend naar een op handen zijnde erkenning in acute beroertezorg, door onderlinge verwijzing steeds de meest aangewezen behandeling aan de patiënt kunnen aanbieden. Tevens biedt het netwerk de mogelijkheid om door regelmatige contacten de lokale procedures op mekaar af te stemmen en te optimaliseren. Deze lokale procedures sluiten naadloos aan bij de nieuwe supraregionale afspraken die nodig zijn om de aangewezen patiënten voor trombectomie vlot doorheen het netwerk op de meest aangewezen plek voor behandeling te krijgen. De logistieke uitdagingen zijn hierbij groot. Bovenop het lokale beroertezorgteam dient binnen het netwerk ook steeds een neurointerventioneel team met vasculair neuroloog, neurointerventioneel radioloog, anesthesist en gespecialiseerde verpleegkundigen 24/7 operationeel te zijn. Vooral de consequente patiëntselectie en de logistieke organisatie, in het bijzonder de patiëntentransporten tussen ziekenhuizen, vormen de achillespees van de samenwerking.

Actueel zorgpad

Tijdig herkennen van de klassieke symptomen (FAST) en zo snel mogelijk de dichtstbijzijnde beroertezorgeenheid consulteren zijn uiterst belangrijk. Nog te dikwijls worden in deze fase kostbare minuten verloren. Elke minuut telt!

Nog steeds komen 3 op 4 patiënten te laat in het ziekenhuis om in aanmerking te komen voor intraveneuze trombolyse. Het is een van de ambities van het netwerk om dit cijfer dat wereldwijd nogal gelijkaardig is in belangrijke mate te verbeteren door volop mee te werken aan bewustwordingscampagnes zoals jaarlijkse acties bij de “European Stroke Awareness Day” in mei of de “World Stroke Day” in oktober.

Van de patiënten die met intraveneuze trombolyse kunnen worden behandeld, komt ongeveer 1 op 3 in aanmerking voor een bijkomende intra-arteriële behandeling waarbij de klonter via een katheter in de lies, mechanisch wordt verwijderd. Ook voor deze trombectomie is het tijdsvenster nauw. Een behandeling binnen de 6 uur na het begin van de beroerte levert de beste resultaten op.

De deelnemende beroertezorgteams met hun liaisons (dienst Neurologie)

Beroertenetwerk NWVM

Wederzijdse back-up met de hub:

  • 8 UZ Gent: Prof. Dr. Luc Defreyne (luc.defreyne@uzgent.be )

Het Beroertezorgnetwerk in Kust, Ommeland en Meetjesland koos voor een hub-spoke” model (zie figuur), waarbij trombectomie en eventueel andere hoogtechnologische beroertezorg, in overleg tussen de spoke” en de hub” in de hub” wordt gecentraliseerd. De coördinatie van dit traject, lokaal en binnen het netwerk, is in handen van de behandelende neuroloog. Binnen het netwerk slagen we erin om mediaan 40 minuten sneller reperfusie te bereiken. Dit weerspiegelt zich in 10% meer goede behandeluitkomsten in vergelijking met de resultaten van de gepubliceerde klinische proeven. Na de procedure gaat de patiënt steeds terug naar de verwijzende spoke”. De mediane verblijfsduur van een trombectomiepatiënt in de “hub” in ons netwerk bedraagt amper 40 uur.

Het beroertezorgnetwerk binnen het KOM netwerk vergroot op significante wijze de kansen op een goede outcome door snelle beschikbaarheid, diagnostiek en behandeling en zo nodig een scherp geïndiceerde, vlotte verwijzing (en terugverwijzing) voor interventionele techniek.

Acute beroerte

Een beroerte, ook wel cerebrovasculair accident (CVA) genoemd, manifesteert zich als een herseninfarct (80%) of als een hersenbloeding (20%). Een herseninfarct ontstaat wanneer er in een deel van de hersenen onvoldoende bloedvoorziening is door verstopping vaneen bloedvat. Aderverkalking of een bloedklonter kunnen deze verstopping veroorzaken. We spreken van een hersenbloeding wanneer er een ruptuur optreedt in een bloedvat.

In de westerse wereld is beroerte de derde belangrijkste doodsoorzaak. Meer dan 5 miljoen mensen sterven jaarlijks aan de gevolgen ervan. Een beroerte gaat niet alleen gepaard met een hoge graad van mortaliteit, het is bovendien de voornaamste oorzaak van langdurige invaliditeit. Niet minder dan 30 miljoen mensen leven dagelijks met de gevolgen van een cerebrovasculair accident. In België zijn jaarlijks ongeveer 20.000 mensen het slachtoffer van een beroerte. Globaal gezien zal op drie patiënten één overlijden, één levenslang zorgbehoevend zijn en één (zo goed als) volledig herstellen. Naast de dramatische gevolgen voor de patiënt en zijn directe omgeving is er ook een belangrijke socio-economische impact. De kost voor hospitalisatie, behandeling en revalidatie bedraagt gemiddeld 45.000 euro per patiënt per jaar in België.

FAST – herken een beroerte

De symptomen van een ischemische of hemorragische beroerte kunnen zeer uiteenlopend zijn, maar ze beginnen bijna altijd zeer plots. Vaak, maar niet altijd, treedt een verlamming of zwakte van één zijde van het lichaam (mond, arm en/of been) op. Daarnaast komen er vaak spraakmoeilijkheden voor. Bij “afasie” kan een patiënt zijn woorden niet goed vinden en heeft hij soms problemen met het begrip. Het lijkt wel alsof hij ineens de taal niet meer begrijpt of spreekt. Maar ook de uitspraak van de woorden kan moeilijk zijn. Dit heet dan “dysartrie”. Ook gevoelsstoornissen, dubbelzicht, verminderd zicht op één of beide ogen, duizeligheid of evenwichtsstoornissen kunnen wijzen op een beroerte. Eén op de drie beroertepatiënten heeft hoofdpijn tijdens een beroerte.

Om de symptomen van dit type van beroerte beter te herkennen bestaat er een Engels ezelsbruggetje: FAST.

Elke letter hiervan heeft een betekenis en het geeft ook aan dat men snel (‘fast’ in het Engels) moet handelen.

  • F staat voor Face of Gezicht: een mondhoek hangt af
  • A staat voor Arm: zwakte in een arm
  • S staat voor Spraak: spraakproblemen, woorden niet vinden of een onduidelijke uitspraak
  • T staat voor Tijd: hoe sneller de patiënt met deze symptomen in het ziekenhuis is, hoe beter
symptomen beroerte